Thành lập tổ chức kinh tế trước – Cách tiếp cận mới của Luật Đầu tư 2025 đối với nhà đầu tư nước ngoài
So sánh quy định giữa Luật Đầu tư 2020 và Luật Đầu tư 2025
- Theo Luật Đầu tư 2020, nhà đầu tư nước ngoài phải có dự án đầu tư, thực hiện thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ( “IRC”) trước khi thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (“ERC”) để thành lập tổ chức kinh tế ( Điểm c Khoản 1 Điều 22 Luật Đầu tư 2020). Trong khi đó, nhà đầu tư trong nước được phép thực hiện cấp ERC trước, rồi sau đó mới xin cấp IRC. Quy định này vô hình chung tạo nên sự bất bình đẳng giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài, làm giảm tính cạnh tranh trong môi trường kinh doanh, đồng thời cản trở hoạt động thu hút nguồn vốn FDI vào Việt Nam.
- Tiếp thu ý kiến của các nhà đầu tư, Luật Đầu tư 2025 đã điều chỉnh nội dung trên tại khoản 2 Điều 19 Luật đầu tư 2025, theo đó: Nhà đầu tư nước ngoài được thành lập tổ chức kinh tế thực hiện dự án đầu tư trước khi thực hiện thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và phải đáp ứng điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài khi thực hiện thủ tục thành lập tổ chức kinh tế. Bên cạnh đó, Khoản 2 Điều 29 Luật Đầu tư 2025 quy định: Đối với dự án đầu tư thuộc diện cấp Giấy chứng nhận đnăg ký đầu tư trước khi thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước khi thực hiện dự án đầu tư. Như vậy, nhà đầu tư nước ngoài được phép xin cấp ERC trước khi xin cấp IRC.
Vẫn tiếp tục duy trì mô hình tiền kiểm
Đối chiếu giữa quy định của Luật Đầu tư 2020 và Luật Đầu tư 2025, về bản chất nhà đầu tư nước ngoài vẫn phải xin cả 2 loại giấy phép là IRC và ERC, trước khi thực hiện dự án đầu tư. Đồng nghĩa rằng số lượng thủ tục không được rút gọn so với quy định cũ, có chăng quy định mới này đã làm hợp thức hoá quy trình thực hiện đầu tư khi cho pháp tổ chức kinh tế được “ khai sinh” trước khi có dự án.
Điểm sáng của quy định mới
Mặc dù nhà đầu tư nước ngoài vẫn phải gánh trên vai nghĩa vụ tuân thủ xin giấy phép ERC và IRC, ở góc độ về thủ tục hành chính, quy định mới này đã “ dọn dẹp” đáng kể công việc điều chỉnh thông tin của nhà đầu tư trong IRC ở giai đoạn kế tiếp. Cụ thể, nếu ERC có trước IRC lúc này sẽ ghi nhận tổ chức kinh tế được thành lập mới là nhà đầu tư (đồng thời sẽ loại bỏ nội dung thông tin của nhà đầu tư góp vốn, tức thành viên góp vốn hoặc cổ đông, như tại IRC cấp theo Luật Đầu tư 2020). Do đó, trong mỗi lần phát sinh thay đổi nhà đầu tư nước ngoài sẽ không cần phải thay đổi nội dung IRC.